Regionaal visietraject MGZ-functie in toekomstperspectief
MGZ-VG Samen en Anders als infrastructuur voor transities in de gehandicaptenzorg
In de snel veranderende wereld van de gezondheidszorg is het van essentieel belang dat we vooruitkijken naar het zorglandschap van de toekomst. Ook de Gehandicaptenzorg regio’s in Noord-Holland zijn veranderende regio’s. Een belangrijk onderwerp dat in deze regio’s centraal staat, is de continuïteit van de beschikbaarheid van MGZ-functie
Zie ook de acht aanbevelingen voor medisch-generalistische zorg
De GHZ-doelgroepen hebben specifieke behoeften en uitdagingen met steeds complexere zorgvragen en ook is er sprake van een stijgend volume waar zorgprofessionals en bestuurders op moeten anticiperen.
Interprofessionalisering huisarts en arts Verstandelijk Gehandicapten
Een cruciale factor bij het leveren van optimale zorg aan deze kwetsbare ouderen is een goede samenwerking tussen huisartsen en artsen Verstandelijk Gehandicapten (en indirect steeds vaker ook de Specialist Ouderengeneeskunde). Deze disciplines hebben unieke kennis en vaardigheden die elkaar kunnen aanvullen.
In de regio Noord-Holland is met het MGZ-VG Samen en Anders programma een stevige basis gelegd voor de ontwikkeling van netwerkzorg tussen deze disciplines. Door nauw samen te werken kunnen ze de complexe problematiek rondom Gehandicaptenzorg beter begrijpen en behandelen. In het verlengde van deze interprofessionele samenwerking zien we de ontwikkeling van de MGZ-functie en daarbinnen de MGZ-functiefamilie (met o.a. de inzet van de VS/de PA, de GZ-Psycholoog en gespecialiseerd verpleegkundigen in de samenwerking). In de regio zijn daar al mooie eerste stappen gezet en deze kunnen verder uitgebouwd worden.
Het is belangrijk dat er een gestructureerde samenwerkingsvorm – netwerkzorg - wordt ontwikkeld, waarbij informatie-uitwisseling en afstemming tussen huisartspraktijken, arts verstandelijk gehandicapten en specialistische ouderen-zorginstellingen centraal staan. Dit kan nog beter worden bereikt door het opzetten van (digitaal) intercollegiaal en/of interprofessioneel overleg naast multidisciplinaire overleggen, zorgteams en samenwerken in zorgnetwerken. Gebruik van digitale communicatiemiddelen is een ontwikkelpunt. De transitie van ketenzorg naar netwerkzorg ligt hierbij voor als mogelijke regionale beleidskeuze.
Langer thuis blijven wonen
Een belangrijk uitgangspunt ook in de gehandicaptenzorg is dat mensen zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen. Dit biedt vaak meer comfort en een betere kwaliteit van leven voor de mindervalide bewoner/inwoner. Zelfzorg, samenzorg en community zorg zijn daarbij concrete nieuwe pijlers van het zorgthuisbeleid.
Het is echter essentieel dat de benodigde professionele zorg en ondersteuning bij complexere en/of acute zorgvragen beschikbaar zijn om dit mogelijk te maken. Door een goede samenwerking met korte lijnen tussen huisartsen, artsen verstandelijk gehandicapten, specialisten ouderengeneeskunde en andere zorgprofessionals kan er in samenspraak met de thuiswonende een geïntegreerd zorgplan worden ontwikkeld dat aansluit op de individuele behoeften van de oudere persoon. Daarnaast kunnen innovatieve zorgtechnologieën veel meer dan nu worden ingezet om monitoring op afstand mogelijk te maken, zodat vroegtijdige interventie bij gezondheidsproblemen kan plaatsvinden. Een richting waar zelf- en samenzorg thuis voorop staan.
Versnelde transitie van intramurale naar semimurale zorg ligt hier als mogelijke regionale beleidskeuze voor.
Regionaal samenwerken
Het organiseren van goede 1e lijnszorg voor kwetsbare thuiswonende mindervalide vereist ook een stevig fundament voor regionale samenwerking tussen verschillende zorgaanbieders. Door de krachten te bundelen kunnen zorgexpertise en middelen efficiënter worden ingezet en ook de kwaliteit van zorg verbetert. Er moeten sterke regionale netwerken worden opgezet waarin huisartspraktijken, artsen verstandelijk gehandicapten, specialistische ouderenzorginstellingen, verpleegkundigen, mantelzorgers en andere relevante partijen doel- en resultaatgericht willen samenwerken. Hierdoor kan er een integrale aanpak van gehandicaptenzorg worden gerealiseerd, waarbij de verschillende disciplines hun expertise kunnen inbrengen en gezamenlijk zorgplannen kunnen opstellen en uitvoeren. Een beleidskeuze voor regionale capaciteitsraming met passende beleidsmaatregelen zal daarbij kunnen dienen als onderlegger voor het steeds tijdig samen anticiperen op de continuïteit van de beschikbaarheid van de MGZ-functie(familie) binnen de Gehandicaptenzorg.
Invoering van regionale capaciteitsraming in de regio Noord-Holland met de subregio Noord-Holland-Midden in combinatie met taakzuiverheid en een regionale beleidscyclus ligt voor als mogelijke regionale beleidskeuze.
Zorgtechnologie en digitalisering
De ontwikkelingen op het gebied van zorgtechnologie en digitalisering bieden nieuwe mogelijkheden om de 1e-lijns zorg voor kwetsbare thuiswonende mindervalide te verbeteren. Ook binnen de regio Noord-Holland en in de subregio Noord-Holland-Midden worden er stappen gezet zoals het opzetten van een digitaal (intercollegiaal) consult. Maar in de regio Utrecht, in het bijzonder ook Eemland liggen de technologische en digitale ambities veel hoger en verder. Denk daarbij aan telemonitoring, elektronische patiëntendossiers en eHealth toepassingen. Door het gebruik van deze technologieën kan de communicatie tussen zorgverleners onderling en met de mindervalide persoon worden verbeterd. Om zo in de regio Noord-Holland ook te komen tot sub-regionale en interregionale afstemming. Door deze veel meer handen en voeten te geven kan de sub- en interregionale overdracht van cliëntenzorg veel geruislozer verlopen. Bovendien kunnen gegevens efficiënter worden uitgewisseld, waardoor er sneller en adequater kan worden gereageerd op veranderingen in de gezondheidstoestand van de (kwetsbare) mindervalide thuiswonende. Het is tijd om een meer structurele beleidskeuze te maken voor de invoering van zorgtechnologie en digitale hulpmiddelen in de 1e lijns-zorg binnen de werk- en beroepspraktijk van de huisarts, de arts Verstandelijk Gehandicapten en de SO-functie(familie).
Verpleegkundige complexe Gehandicaptenzorg
Een ander belangrijk aspect bij de 1e lijns-zorg voor kwetsbare thuiswonende mindervalide (semimuraal) evenals de zorg voor kwetsbare mindervalide (intramuraal) is het inzetten van aanvullende regiecapaciteit door gespecialiseerde verpleegkundigen die bekwaam zijn in complexe Gehandicaptenzorg. Deze professionals hebben waardevolle specifieke kennis en vaardigheden om zowel lichamelijke als psychosociale problematiek bij kwetsbare mindervalide thuiswonende of inwonende te herkennen en te behandelen. Het is cruciaal dat er voldoende verpleegkundig personeel beschikbaar is dat gespecialiseerd is en/of wordt in het zorgdomein complexe Gehandicaptenzorg om ze een volwaardige rol, plaats en positie in de samenwerking met de huisartsen, arts Verstandelijk Gehandicapten, SO’s (en MGZ-functiefamilie) te laten verkrijgen. Daarnaast is het belangrijk dat er voldoende bijscholing en ondersteuning wordt geboden om de kwaliteit van de complexe Gehandicaptenzorg op peil te houden. Een praktijkgestuurde (ver)nieuw(d)e post-HBO opleiding voor verpleegkundigen over complexe Gehandicaptenzorg kan als beleidsoptie gaan bijdragen aan continuïteit van de beschikbaarheid van rol- en taakinvulling op onderdelen van de MGZ-functie, in het bijzonder ook m.b.t. regiefunctie.
Krachtenbundeling
Om de 1e lijns-zorg voor kwetsbare thuiswonende mindervalide in de toekomst op een hoog niveau te kunnen blijven aanbieden, is het essentieel dat bestuurders en zorgprofessionals hun krachten in de regio bundelen. Dit betekent samenwerken, samen ontwikkelen en samen realiseren waarbij kennis delen evenals het gezamenlijk werken aan innovatieve oplossingen centraal staan. Door regionale samenwerkingsverbanden, investeringen in zorgtechnologieën en het creëren van een geïntegreerd zorglandschap kan de continuïteit van de beschikbaarheid 1e lijns-zorg voor kwetsbare thuiswonende en/of inwonende mindervalide verder worden verbeterd. Het streven moet zijn om de mindervalide zo lang mogelijk thuis te laten wonen, met behoud van kwaliteit van leven en focus op welzijn en optimale medische zorg. Met passende gezondheidzorg, welzijn en echte aandacht als sleutelwoorden. Alleen door gezamenlijk op te trekken, kunnen we in de regio Noord-Holland, in het bijzonder Noord-Holland-Midden, de uitdagingen die gepaard gaan met de toenemende vergrijzing en complexiteit van de Gehandicaptenzorg effectief aanpakken. De tijd om initiatieven te ondernemen is nu. Het beleidsvraagstuk van instellingsbelang versus regionaal belang speelt op in combinatie met de gevoelde maatschappelijke opgave vragen om beleidsruimte op weg naar (ver)nieuw(d)e samenwerkingsvormen.
Werkveldpartijen en betere toegang tot medisch generalistische zorg
Betere toegang tot medisch generalistische zorg. Met dat doel voor ogen ondertekenden acht partijen op 30 oktober 2020 het convenant. Ze beogen hiermee goede randvoorwaarden te creëren voor deze zorg en de zorgverleners beter te faciliteren. Naast de VGN ondertekenden onder andere de Landelijke Huisartsenvereniging (LHV), vereniging van organisaties in de eerstelijnszorg InEen en de Nederlandse Vereniging van Artsen voor Verstandelijk Gehandicapten (NVAVG).
Convenant Medisch Generalistische Zorg is ondertekend